Звесткi рускіх летапісаў і крыніц усходняга паходжання аб набегах на рускія землі і аб палітычнай сітуацыі ў Залатой Ардзе

Abstract

У XV ст. Прычарнамор’е стала крыніцай экспарту рабоў у Еўропу і на Блізкі Ўсход. Набегі татараў на рускія княствы былі адным з каналаў паступлення рабоў на рынкі Міжземнамор’я. Італьянскія калоніі на Чорным моры, перш за ўсе генуэзская Кафа, сталі асноўнай крыніцай паставак рабоў. Шмат у чым гэтаму спрыялі палітычная нестабільнасць і пастаянныя войны ў рэгіене, распад Залатой Арды, канфрантацыя паміж Масквой і Літвой і дынастычная вайна ў Маскоўскім княстве. Для рускіх зямель незалежна ад іх палітычнай прыналежнасці гэта быў перыяд набегаў дробных ханаў, якія шукалі не столькi стабільных выплат даніны, колькі здабычы і, перш за ўсе, рабоў, якіх можна было б збыць праз Прычарнамор’е на рынкі Міжземнамор’я. Да артыкула прыкладаюцца фрагменты летапісаў, якія дэманструюць карціну татарскіх набегаў на рускія землі на працягу 1422–1455 гг.